Monday, January 13, 2025
Google search engine
HomeCách Chơi CờCờ tướng: Giới thiệu từ A - Z cách chơi cờ tướng...

Cờ tướng: Giới thiệu từ A – Z cách chơi cờ tướng và các thế cờ hay

Cờ tướng từ lâu đã là một trò chơi mang đầy tính trí tuệ. Trò chơi này rất phổ biến trên thế giới, đặc biệt là tại các nước châu Á, trong đó có Việt Nam. Thế nhưng vẫn còn có không ít người chưa hiểu rõ về cách chơi trò chơi này như thế nào. Vì vậy, trong bài viết dưới đây chúng tôi sẽ chia sẻ chi tiết về cách chơi cờ tướng đơn giản, dễ hiểu.

1. Giới thiệu về trò chơi cờ tướng 

Đối với người châu Á, cờ tướng luôn có một sức hút lạ kỳ. Khi chơi cờ tướng vừa có thể giúp con người rèn luyện tư duy, tâm lý lẫn tính cách. Các kỳ thủ khi chơi đều cân nhắc rất cẩn thận mỗi một đường đi nước bước. Chính vì vậy, các ván cờ tướng luôn có sự căng thẳng, kịch tính. 

Cách chơi cờ tướng
Trò chơi cờ tướng rất được yêu thích

Một ván cờ tướng sẽ có 2 người chơi, trong đó một người cầm quân Trắng hoặc Đỏ và người còn lại sẽ cầm quân Đen hay Xanh Lục. Khi chơi, mỗi người chơi sẽ tìm cách để có thể giúp quân cờ của mình tạo thành chiêu bí hay bắt Tướng (Soái/Súy) của đối phương một cách đúng luật. 

Ngoài ra, cờ tướng còn có một biến thể nữa gọi là cờ úp. Trò chơi này cũng được yêu thích và phổ biến không kém.

2. Bàn cờ tướng như thế nào?

Bàn cờ tướng thường làm từ gỗ hoặc chất liệu nhựa cứng cao cấp. Trên bàn chơi sẽ chia ra thành 9 đường dọc và 10 đường ngang cắt nhau tạo ra các ô vuông. Giữa bàn cờ có một khoảng trống, được gọi là sông hoặc hà. Đây là ranh giới chia bàn cờ thành 2 phần bằng nhau. 

Mỗi bên bàn cờ sẽ có một Cửu cung hay chính là cung Tướng, được tạo thành bởi 4 ô vuông tại các đường dọc 4, 5 và 6 tính từ đường ngang cuối cùng mỗi bên. Ở trong 4 ô vuông này sẽ có 2 đường chéo nối 4 góc đối diện.

Trong cách chơi cờ tướng quy ước như sau: Quan sát bàn cờ chính diện thì ở phía dưới là quân Trắng hoặc Đỏ, còn phía trên là quân Đen hoặc Xanh Lục. Từ số 1 – 9 là các đường dọc bên quân Trắng hoặc Đỏ và số sẽ đánh từ phải sang trái. Từ số 9 – 1 dùng để đánh dấu các đường dọc bên Đen hay Xanh Lục và cũng đánh số từ phải qua trái.

3. Hướng dẫn cách chơi cờ tướng

3.1. Cách xếp bàn cờ tướng

Trước khi học cách chơi cờ tướng bạn phải biết cách xếp bàn cờ đúng. Bàn cờ tướng sẽ được sắp xếp theo như hình dưới đây khi bắt đầu: 

Bàn cờ tướng
Bàn cờ tướng

3.2. Nhận biết quân cờ tướng 

Trong khi học cách chơi cờ tướng thì nhận biết quân cờ tướng cũng rất quan trọng. Khi bắt đầu, bàn cờ tướng sẽ có tổng cộng 32 quân, mỗi bên 16 quân. Trong 16 quân lại được chia thành 7 loại quân, gồm: Tướng, Sĩ, Tượng, Xe , Pháo, Mã và Tốt. Các quân cờ được ký hiệu theo chữ Hán. Mỗi bên có thể có cách viết tên quân cờ khác nhau nhưng cách đi và giá trị quân cờ tương đương. Dưới đây là tên các quân cờ tướng:

Quân Ký hiệu Số lượng
Tướng

cách chơi cờ tướng
Tướng
1

Sĩ
2
Tượng

Tượng
Tượng
2
Xe

Xe
Xe
2
Pháo

Pháo
Pháo
2

Mã
2
Tốt 5

3.3. Nguyên tắc di chuyển của từng quân cờ tướng

  • Tốt (Binh): Mỗi nước có thể đi 1 ô và chỉ được phép đi thẳng nếu như chốt chưa vượt qua được sông. Còn khi chốt đã vượt sông Tốt có thể đi ngang hoặc thẳng 1 bước mỗi nước
  • Pháo: Có cách đi giống Xe, có thể đi ngang hoặc dọc. Tuy nhiên, nếu như Pháo muốn ăn quân thì bắt buộc phải nhảy qua 1 quân nào đó. Còn nếu không ăn quân thì từ điểm Pháo đi cho tới điểm Pháo đến không được có quân cản trở
  • Mã: Mỗi nước đi có thể đi dọc 1 ô, ngang 2 ô hoặc dọc 2 ô, ngang 1 ô. Trường hợp cạnh Mã có quân nào đó và cản đường ngang 2 hay đường dọc 2 thì Mã sẽ không đi được đường đó
  • Xe: Nếu như không bị quân cờ khác cản đường từ điểm đến tới điểm đi thì Xe có thể đi ngang hoặc dọc trên bàn cờ
  • Tượng: Mỗi nước đi Tượng có thể đi chéo 2 ô hay ngang 2, dọc 2. Trên bàn cờ, Tượng chỉ được phép di chuyển ở một bên bàn cờ, không được quyền di chuyển sang nửa bên bàn cờ của đối phương. Nếu trên đường có quân cờ nằm chặn thì Tượng không được đi đường ấy
  • Sĩ: Quân Sĩ mỗi nước có thể đi chéo 1 ô và đảm bảo luôn nằm trong cung như Tướng. Cung tức là hình vuông được đánh dấu “X”, có kích thước 3×3
  • Tướng: Có thể đi ngang hoặc dọc nhưng chỉ được đi từng ô một và phải luôn nằm trong phạm vi cung

4. Luật cờ tướng 

Nhìn chung luật chơi cờ tướng khá phức tạp và buộc bạn phải dành nhiều thời gian học chơi, làm quen. Dưới đây là một số luật chơi cơ bản cần nắm:

4.1. Bắt quân 

  • Người chơi được quyền bắt quân nếu có một quân đi tới một giao điểm khác mà tại đó có quân đang đứng. Quân bị bắt sẽ loại khỏi bàn chơi và quân bắt sẽ chiếm giữ vị trí của quân bị bắt
  • Chỉ được bắt quân đối phương, không được bắt quân mình
  • Bạn được phép cho đối phương bắt quân mình hoặc có thể chủ động hiến quân cho đối phương, ngoại trừ Tướng

Cách chơi cờ tướng
Chơi cờ tướng phải nắm được luật

4.2. Chiếu Tướng

  • Chiếu tướng tức là khi bạn đi một nước quân cờ nào đó với mục đích tạo điều kiện cho nước tiếp theo quân đó hoặc quân khác của bạn có thể bắt Tướng đối phương
  • Bên bị chiếu Tướng phải tìm cách ứng phó, tránh bị đối thủ chiếu Tướng nếu không sẽ bị tính thua
  • Khi chiếu Tướng đối phương bạn có thể hô “chiếu Tướng” hoặc không
  • Tướng có thể bị chiếu từ cả 4 hướng, thậm chí là phía sau
  • Bên bị chiếu Tướng cần tìm nước di chuyển để Tướng có thể tránh khỏi bị trí bị chiếu và bắt quân đang chiếu
  • Bên bị chiếu cần dùng các quân cờ khác để cản quân chiếu hoặc che cho quân Tướng

4.3. Chống Tướng

  • Nếu hai quân Tướng cùng nằm trên cột dọc thì bắt buộc ở giữa phải có quân cản
  • Không chấp nhận nước đi tạo vị trí chống Tướng giữa 2 quân Tướng

4.4. Đuổi quân

  • Đuổi quân tức là khi có một quân nào đó di chuyển tới vị trí mà nó có thể bắt được một quân bất kỳ nào đó (trừ Tướng) của đối phương ở nước đi tiếp 
  • Hoặc nước đi nào đó có thể khiến Pháo chiếu quân của đối phương

Trừ một số trường ngoại lệ sau:

  • Tướng hoặc Tốt đi nước đi chiếu quân đối phương 
  • Nước đi mang tính chất hăm dọa tốt và chưa vượt sông
  • Nước thí quân

4.5. Thắng cờ 

Theo luật cờ tướng, thắng cờ khi xảy ra các trường hợp:

  • Chiếu bí được Tướng của đối phương
  • Bạn chiếu Tướng đối phương và đối phương không có nước đi nào chống đỡ cho Tướng được
  • Trong thời gian quy định nhưng đối phương đưa đi được đủ số nước
  • Hết thời gian quy định nhưng đối phương tới chậm 
  • Đối phương sử dụng một hay nhiều quân thay nhau chiếu mãi và không thay đổi nước đi thì bạn sẽ được tính thắng cờ
  • Đối phương vi phạm luật chơi cờ tướng
  • Trường hợp ván đã hoãn được mở niêm phong nhưng bên niêm phong lại ghi không chính xác nước đi và không thể đưa ra lý do hợp lý thì bên còn lại thắng. Tuy nhiên, nếu bên còn lại bỏ cuộc thì cả 2 sẽ cùng bị tính thua
  • Bạn sẽ thắng nếu đối phương chủ động nhận thua

Cần phải biết khi nào được xử thắng cờ
Cần phải biết khi nào được xử thắng cờ

4.6. Thua cờ

  • Tính thua cờ nếu không ghi 3 lần biên bản, mỗi lần 4 nước liên tục
  • Mắc 3 lần lỗi kỹ thuật, 3 lần lỗi tác phong
  • Thuộc trường hợp bị xử thua trong cờ tướng

4.7. Hòa cờ 

Khác với các trò chơi khác, khi chơi cờ tướng có thể xuất hiện tình trạng hòa cờ khi:

  • Cả 2 bên không có quân cờ nào có khả năng tấn công để chiếu bí Tướng đối phương trọng tài có thể xử hòa cờ
  • Hai bên không phạm luật nhưng không ai chịu thay đổi nước đi
  • Hai bên cùng phạm một luật 
  • Tổng số nước đi của ván cờ lên tới 300
  • Tính từ lần cuối cùng ván cờ có sự tiến triển, tức bàn cờ có quân bị bắt hoặc tốt sang sông, tiến lên 1 bước thì ván cờ đã đi được thêm 30 nước 
  • Có một bên chủ động đưa ra đề nghị hòa cờ và bên còn lại chấp thuận
  • Có một bên chủ động đề nghị hòa và trọng tài kiểm tra thấy mỗi bên đã đi đủ 60 nước nhưng không có nước nào bắt quan thì có thể đưa ra quyết định xử hòa
  • Không chấp nhận hòa cờ nếu một trong 2 bên đang bị chiếu hết, vây chặt không có nước đi

5. Các thế cờ hay – Cách chơi cờ tướng

Trong cờ tướng có khá nhiều thế cờ hay, thú vị được tạo ra bởi các “kỳ phùng địch thủ” như:

Phản công Mã

Phản công Mã hay còn được gọi là “Bán bích sơn hà”, “Giáp pháo bình phong”. Ván cờ này có nước đi:

  • 1.C2.5 H2+3  
  • 2.H2+3 C8.6 
  • 3.R1.2 H8+7   
  • 4.H8+7 C6+5 
  • 5.C5+4 C6.2 
  • 6.C5-2+C7  
  • 7.R9.8 R1.2 
  • 8.R8+6

Ưu điểm của thế cờ hay này đó là phòng ngự chặt chẽ, phản công nhanh, tính linh hoạt cao. Nếu muốn chơi du kích, phục kích hay bắt chết quân địch thì có thể thử thế cờ này.

Bình phong Mã

Đây cũng là một thế cờ hay trong cờ tướng, có thể giúp chống pháo đầu và làm ổn định thế trận. Để tạo ra thế cờ này cần triển khai:

  • 1.C2.5 H8+7   
  • 2.H2+3 H2+3 
  • 3.R1.2 R9.8
  • 4.P7+1 P7+1 
  • 5.R2+6 C8.9 
  • 6.R2+3 H7-8 
  • 7.H8+7 H8+7  
  • 8.H7+6 E3+5 
  • 9.C8.7 R1.2 
  • 10. R9.8 C2+6

Thế cờ Bình phong Mã
Thế cờ Bình phong Mã

Các thế cờ hay khác

Ngoài ra còn có một số thế cờ hay khác như: Thuận Pháo, Nghịch Pháo, Bán đồ nghịch Pháo, Quy Pháo bối, Uyên ương Pháo, Thi quân tranh tiên, Xa Mã ngang dọc thí Pháo đoạt tiên, Phế tượng đoạt thế, Thí quân sát cục, Đổi quân tranh tiên hay Đổi quân giành thế.

6. Cách tính nước trong cờ tướng

Cách tính nước trong cờ tướng không hề dễ dàng, đòi hỏi bạn phải có sự khổ luyện. Cần phải hiểu và áp dụng nhuần nhuyễn các nguyên lý sau khi chơi cờ tướng, đảm bảo bạn sẽ trở thành kỳ thủ giỏi:

  • Nguyên lý tiên tri: Cần phải hiểu rõ bản thân và đối phương để đưa ra phán đoán chính xác
  • Nguyên lý kế hoạch: Lên những phương án, chiến thuật, chiến lược hợp lý, chu đáo và cẩn thận để giành thắng lợi
  • Nguyên lý tự nhiên: Tận dụng các yếu tố thiên thời, địa lợi, nhân hòa để có thể đưa ra nước đi cờ tướng tốt
  • Một số nguyên lý khác: Ngoài ra các nguyên lý cầu kỳ, nguyên lý tồn toàn, nguyên lý tấn tốc,… cũng rất hữu ích khi chơi cờ tướng

Trên đây là hướng dẫn cách chơi cờ tướng. Đây là một trò chơi có thể rèn luyện cả trí não và tâm tính được rất nhiều người yêu thích. Bạn cũng có thể thử sức với trò chơi này biết đâu đây sẽ trở thành trò chơi bạn yêu thích.

Từ khóa liên quan:

  • cách chơi cờ vây
  • cách chơi cờ tướng giỏi
  • luật cờ tướng việt nam
  • cờ tướng thế
  • cách chơi cờ vua
  • cờ tướng và cờ vua
  • cờ tướng tiếng anh

Bài viết liên quan:

RELATED ARTICLES

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

- Advertisment -
Google search engine

Most Popular

Recent Comments